Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe (WOPR) - polska organizacja skupiająca ratowników wodnych. WOPR jest specjalistycznym stowarzyszeniem o zasięgu ogólnokrajowym, powstałym na podstawie zarządzenia nr 74 Przewodniczącego Głównego Komitetu Kultury Fizycznej z dnia 11 kwietnia 1962 roku, uzyskało osobowość prawną 9 października 1967 roku na podstawie decyzji Ministra Spraw Wewnętrznych.

WOPR jest członkiem International Life Saving międzynarodowej organizacji zrzeszającej ratowników.

Działalność WOPR jest współfinansowana ze środków Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Dzień Ratownika jest obchodzony 29 czerwca.

Stopnie w ratownictwie wodnym

Ratownik WOPR na plaży w Dziwnówku, 2006

W WOPR obowiązują następujące stopnie ratowników i związane z nimi uprawnienia(po reformie w 2009r):

Ochotnicze:

• Młodszy Ratownik WOPR - uprawniony od lat 12 do pracy na kąpieliskach, pływalniach krytych i odkrytych, pod nadzorem ratownika starszego stopniem.
• Ratownik WOPR - uprawniony jest od 16 roku życia do samodzielnej pracy na kąpieliskach, pływalniach otwartych i krytych, podczas imprez na wodach, koloniach i obozach młodzieżowych. Uprawniony do prowadzenia szkolenia podstawowego dla członków WOPR.

Zawodowe:

• Ratownik Basenowy - uprawniony jest do samodzielnej pracy na pływalniach otwartych i krytych.
• Ratownik Śródlądowy - uprawniony jest do samodzielnej pracy na kąpieliskach śródlądowych np. jeziora
• Ratownik Morski - uprawniony jest do samodzielnej pracy na kąpieliskach morskich
• Starszy Ratownik - jest to najwyższy stopień ratowniczy. Uprawnia do pełnienia funkcji kierownika zespołu ratowników, pozostałe uprawnienia jak u Ratownika WOPR.
• Młodszy Instruktor - uprawniony do pracy w ratownictwie oraz do prowadzenia kursów szkoleniowych do stopnia Ratownika Wodnego włącznie.
• Instruktor - uprawniony do pracy w ratownictwie oraz do prowadzenia kursów szkoleniowych do stopnia Starszego Ratownika Wodnego włącznie.
• Instruktor-Wykładowca - uprawniony do pracy w ratownictwie oraz do prowadzenia kursów szkoleniowych wszystkich stopni.

Minimalne normy zatrudnienia ratowników wodnych

DZIENNIK USTAW Warszawa, dnia 7 czerwca 1997 r. Nr 57 Poz. 358

Ustala się następujące minimalne normy zatrudnienia ratowników:
1) w kąpieliskach śródlądowych na każde 100 m linii brzegowej - jeden ratownik od strony lądu i jeden ratownik od strony lustra wody,
2) na pływalniach dysponujących nieckami o długości do 25 m - jeden ratownik,
3) na pływalniach dysponujących nieckami o długości 25-50 m - dwóch ratowników,
4) na pływalniach dysponujących nieckami o długości powyżej 50 m - trzech ratowników,
5) w kąpieliskach nadmorskich - trzyosobowe zespoły ratowników na każde 100 m linii brzegowej.

Ślubowanie Ratownika WOPR 

Rota ślubowania ratownika WOPR ustalona uchwałą Zarządu Głównego 4 grudnia 2005^[1]:

Ja, ratownik Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, przyjmuję za swoje godło niebieski krzyż i złotą kotwicę. Ślubuję, dopóki zdrów będę i sił mi wystarczy, bez względu na warunki: rzetelnie wypełniać obowiązki ratownika WOPR, ratować osoby, którym zagraża niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia na wodach, dbać o sprawność i doskonalić umiejętności ratownika WOPR, wszelką wiedzą i doświadczeniem wytrwale przyczyniać się do poprawy bezpieczeństwa na polskich wodach.

Treść Przyrzeczenia Ratownika WOPR sprzed 2005:

Ja, ratownik Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, przyjmuję za swoje godło "niebieski krzyż i złotą kotwicę" - przyrzekam sumiennie i w pełnym poczuciu odpowiedzialności moralnej wypełniać swoje obowiązki społeczne. Dopóki zdrów będę, bez względu na pogodę, porę dnia i nocy przez okres całego roku pośpieszę z pomocą ludziom, którzy znaleźli się w niebezpieczeństwie utraty życia w wodzie. Wszystkie swe siły i umiejętności wykorzystam dla zmniejszenia nieszczęśliwych wypadków utonięć, nie zapominając, że od mojej postawy zależne może być życie ludzkie.