ABC (pierwsza pomoc)

[edytuj]

ABC - angielski akronim najważniejszych czynności przy udzielaniu pierwszej pomocy:

• A (ang. airways) - udrożnienie dróg oddechowych za pomocą tzw. rękoczynu czoło-żuchwa lub ewentualnie rurki intubacyjnej,
• B (ang. breath) - sztuczne oddychanie prowadzone bezprzyrządowo metodą usta - usta, usta - nos, a u dzieci do 1. roku życia usta - usta, nos lub metodą przyrządową za pomocą worka samorozprężającego,
• C (ang. circulation) - sprawdzenie oznak krążenia, przy czym osoby niezwiązane z medycyną nie sprawdzają tętna na tętnicach promieniowej i szyjnej, a jedynie zwracają uwagę na zabarwienie skóry, czy jest zachowany odruch połykania oraz czy poszkodowany ma świadomość.
•  

Rodzaje pierwszej pomocy 

Rozróżnia się:

• pierwszą pomoc przedmedyczna (przedlekarską), definiowaną jako zespół czynności ratunkowych wykonywanych przez osoby bez wykształcenia medycznego
• pierwszą pomoc medyczna prowadzoną przez lekarza lub ratownika medycznego najczęściej w wyniku interwencji pogotowia ratunkowego lub na Szpitalnym Oddziale Ratunkowym

Łańcuch ratunkowy 

Łańcuch ratunkowy jest zespołem czynności ratowniczych zgrupowanych w trzy ogniwa:

• pomoc przedmedyczną polegającą na udzielenie podstawowej pomocy na miejscu wypadku,
• pierwszą pomoc medyczną polegającą na dodatkowej, zaawansowanej pomocy medycznej oraz transporcie do placówki pomocy specjalistycznej (zwykle do szpitala); w ramach tej formy pomocy wymienia się także pomoc udzielaną na oddziałach ratunkowych
• pomoc specjalistyczną prowadzoną zwykle na wyspecjalizowanych oddziałach szpitalnych.

Przebieg akcji ratunkowej powinien pozwolić na łagodne przejście do kolejnego ogniwa łańcucha (np. z etapu pomocy nieprofesjonalnej do etapu pomocy lekarskiej po przyjechaniu karetki pogotowia), przez co ogniwa łańcucha ratunkowego przez pewien czas nachodzą na siebie.

Zakres pierwszej pomocy 

W zakres pierwszej pomocy przedmedycznej wchodzą takie czynności jak (istotna kolejność):

1. zabezpieczenie miejsca wypadku
2. sprawdzenie stanu poszkodowanego (podstawowych funkcji życiowych - krążenia, oddechu i świadomości, zlokalizowanie odniesionych urazów)
3. zapewnienie sobie pomocy, wezwanie pogotowia ratunkowego lub innych specjalistycznych służb ratowniczych
4. prowadzenie resuscytacji krążeniowo-oddechowej, zatamowanie krwotoków i działanie przeciwwstrząsowe
5. wykonanie pozostałych/innych czynności ratunkowych zależnych od stanu poszkodowanego
6. ułożenie poszkodowanego w pozycji bezpiecznej (jedynie jeżeli poszkodowany jest nieprzytomny)

Ze względu na brak specjalistycznego wykształcenia, świadek zdarzenia u poszkodowanego zajmuje się tylko tym, co najważniejsze, udziela tylko niezbędnej pomocy.

Zabezpieczenie miejsca wypadku 

Zabezpieczenie miejsca wypadku ma na celu ochronę zarówno poszkodowanego, ratownika, jak i osób trzecich (gapiów, innych uczestników ruchu drogowego, itp.).

Procedury zabezpieczania są zależne od sytuacji. Standardowo w wypadkach komunikacyjnych zatrzymuje się ruch na danym odcinku drogi. W tym celu na drodze, w odpowiednio oddalonym miejscu ustawia się trójkąt ostrzegawczy. Praktycznie odległość ustawienia trójkąta od miejsca zdarzenia zależy od rodzaju drogi (inna będzie na drodze gminnej, inna na autostradzie), warunków atmosferycznych, rzeźby terenu, itd. Trójkąt ostrzegawczy w razie konieczności może być zastąpiony np. samochodem, który – o ile jest dobrze widoczny – może spełniać podobną funkcję.

Wypadki w domu, szkole, miejscu pracy nie wymagają zwykle szczególnych zabezpieczeń. W przypadku drgawek (np. epilepsji) konieczne jest usunięcie twardych przedmiotów (stoły, krzesła), aby ograniczyć urazy kończyn i tułowia.

Jeśli niemożliwe jest wystarczające opanowanie sytuacji (płonące mieszkanie lub samochód, skażenie chemiczne, pojazd mogący zjechać ze zbocza, możliwość karambolu, itd., ale także zagrożenie wstrząsem znajdujących się wewnątrz pojazdu poszkodowanych) w miarę możliwości przystępuje się do ewakuacji poszkodowanych.

Sprawdzenie stanu poszkodowanego, Funkcje życiowe 

U pacjenta nieprzytomnego należy określić, czy oddycha, przykładając policzek nad jego usta, obserwując zarazem czy unosi się klatka piersiowa (tzw. widzę, słyszę, czuję - jeśli ratownik na policzku nie wyczuł oddechu, nie usłyszał jego świstu ani nie zobaczył unoszącej się i opadającej klatki piersiowej powinien uznać, że poszkodowany nie oddycha). Przy określaniu innych nieprawidłowości kluczowe znaczenia ma obserwacja nieprzytomnego chorego.

O ile poszkodowany jest przytomny, ratownik może spróbować zebrać wywiad - jest to istotne szczególnie przy chorobach przewlekłych (takich jak cukrzyca), jeśli to one spowodowały, że chory potrzebuje pomocy (np. podania glukozy).

Wzywanie pomocy 

Wezwania pomocy należy dokonać po ustaleniu stanu poszkodowanego, ale przed rozpoczęciem udzielania pomocy (bezwzględnie dotyczy to reanimacji, ale można poświęcić 1 minutę na opatrzenie obrażeń bezpośrednio zagrażających życiu, jak krwotok, czy wstrząs) lub – o ile to możliwe – równocześnie (np. prosząc przechodnia, aby zrobił to za ratownika).

Zwykle zawiadamia się albo pogotowie ratunkowe, albo straż pożarną. Drugą ze służb wzywa się w wypadku, gdy potrzebne może być użycie specjalistycznego wyposażenia do bezpiecznego wyciągnięcia poszkodowanego, ugaszenia pożaru, neutralizacji wycieku z cysterny, baku samochodu, itd. Po zawiadomieniu straży pożarnej na miejsce wypadku przybędą zarazem strażacy, karetka pogotowia, jak i inne potrzebne służby (policja, pogotowie gazowe, itd).

Przy zgłaszaniu wezwania należy podać (istotna kolejność):

1. miejsce zdarzenia
2. rodzaj zdarzenia (wypadek drogowy, wypadek w pracy, etc.)
3. liczbę poszkodowanych
4. stan poszkodowanych
5. imię i nazwisko wzywającego pomocy
6. numer telefonu, z którego dzwonimy

Po podaniu wszystkich informacji należy poczekać na dodatkowe pytania dyspozytora i potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia.

Resuscytacja i inne czynności ratunkowe 

Resuscytacja i inne czynności ratunkowe zostały opisane w osobnych artykułach w kategorii medycyna ratunkowa.

Bezpieczeństwo ratownika 

Zarówno bezpieczeństwo ratownika, jak i osób postronnych jest priorytetem. Nie należy podejmować akcji ratunkowej, jeśli istnieje realne zagrożenie dla świadków zdarzenia (np. wybuchem). Należy pamiętać, że trudniej jest ratować dwie osoby niż jedną - z jednej ofiary i ratownika mogą nagle zrobić się dwie ofiary.

Ratownik powinien unikać kontaktu z krwią, ponieważ grozi to zakażeniem niektórymi patogenami (głównie HBV, HCV i HIV) oraz używać specjalnych maseczek w czasie prowadzenia sztucznego oddychania. Ponieważ chroniąc siebie chronisz zarówno swoją rodzinę.


 

Regulacje prawne 

Obowiązek udzielania pomocy reguluje prawo. W Polsce, konsekwencje prawne za zaniechanie takiej pomocy przewiduje art. 162 KK:

§ 1. Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§ 2. Nie popełnia przestępstwa, kto nie udziela pomocy, do której jest konieczne poddanie się zabiegowi lekarskiemu albo w warunkach, w których możliwa jest niezwłoczna pomoc ze strony instytucji lub osoby do tego powołanej.

 

 

 

 

Już teraz zapisz się na Miedzynarodowy Kurs Instruktorski Emergency First Response (Ratownictwa Pierwszej Pomocy), i dołącz do grona międzynarodowej kadry kształcącej Ratowników Pierwszego Kontaktu. Zadzwoń 0-32 7267973

 

 

 

Zdobądź międzynarodowe kwalifikacje Ratownika Przedmedycznego - Emergency Responder. Jedziesz do pracy poza granice kraju? Pracujesz na stanowisku, gdzie wiedza ratownicza jest przydatna? Już teraz zapisz się na kurs. Zadzwoń 0-32 7267973

 

 

 

IN CASE OF EMERGENCY

I.C.E. Polska

Już od 20 czerwca 2008 roku można składać zamówienia na indywidualną kartę I.C.E. - IN CASE OF EMERGENCY. Do karty zostanie dołączona informacja w formie drukowanej, która umożliwi Tobie prawidłowe korzystanie z karty. Karta jest wykonana z wysokiej jakości plastiku w formacie karty bankomatowej. Na karcie można będzie zamieścić do trzech numerów telefonów osób, które potrafią udzielić informacji na Twój temat ( w tym o Twoim zdrowiu ). Dodatkowo możemy na drugiej stronie Twojej karty zamieścić następujące informacje:

• grupa krwi;
• informacje o alergiach;
• informacje o chorobach przewlekłych;
• inne informacje zdrowotne, które uznasz za istotne.

Czym jest I.C.E. ?

I.C.E.  (ang. In Case of Emergency, pol. w nagłym wypadku) - skrót informujący do kogo powinni zadzwonić ratownicy w razie nagłego wypadku.

Jak zastosować ?

Stosowany przeważnie w dwóch formach:

• Pod hasłem „ICE" w swoim telefonie komórkowym wpisuje się numer najbliższej osoby.
• Jeśli osób takich jest kilka, to wpisuje się je pod hasłami „ICE1", „ICE2" ...
• Na karcie „ICE" wielkości wizytówki wpisuje się imię, nazwisko i numer kontaktowy najbliższych osób, taką kartę powinno nosić się cały czas przy sobie, najlepiej w portfelu.

W chwili wypadku służby ratownicze często nie wiedzą, z kim kontaktować się w sprawie osoby poszkodowanej. Skrót I.C.E. jest znany przez ratowników prawie na całym świecie. Ten skrót może uratować życie, w razie potrzeby pozwoli ratownikom na uzyskanie ważnych informacji o poszkodowanym (grupa krwi, przyjmowane leki, choroby, problemy ze zdrowiem).

Ważne jest także, aby pod hasłem I.C.E. był telefon osoby, która naprawdę będzie znała odpowiedzi na następujące pytania o Tobie:

• grupa krwi
• choroby
• inne problemy zdrowotne ( np. uczulenia )
• przyjmowane leki
• numery ubezpieczenia ( jeśli konieczne )

Warto także przed wpisaniem danej osoby pod hasłem ICE, powiadomić ją o tym fakcie i wytłumaczyć zasadę działania tego zapisu lub karty ICE. Istotne jest też, aby osoba, która występuje pod hasłem ICE miała przygotowane na kartce informacje o tych danych, które mogą uratować Tobie życie.

SKRYPT O I.C.E. DO POBRANIA W FORMACIE PDF

Więcej dowiesz się o różnych ciekawych metodach pierwszej pomocy na naszych kursach Emergency First Response.

Poniżej możesz pobrać z załączników logo I.C.E. oraz specjalną kartę I.C.E., którą po wydrukowaniu i wypisaniu możesz nosić w portfelu.